Festa gastronómica declarada de interese turístico

A festa que máis identifica a este municipio de Soutomaior é a Festa da Ostra, que se celebra na parroquia de Arcade o primeiro fin de semana do mes de abril, no parque do peirao.

Nesta festa pódense degustar os saborosos moluscos que se crían nas marxes da ría de Vigo. O fitoplactón do fondo da mesma é un factor importantísimo á hora de dotalos dun sabor exquisito que os fai inconfundibles, sendo moi nutritivos pola súa riqueza en sales minerais e vitaminas.

Así describe este producto un dos nosos máis famosos escritores, Álvaro Cunqueiro.

A ostra de Arcade é sen dúbida, a máis cotizada do mercado e a pioneira en comercializarse e exportarse fora de Galicia. É de variedade ostrea edulis e se lle recoñece un sabor ligado ás augas nas que se cría, a desembocadura do río Verdugo. Se ben se recomenda o seu consumo en todos os meses, a mellor época para degustala é abril.

A primeira Festa da Ostra organizouse no ano 1987. A idea partiu dos ostricultores da zona que consideraron como idónea a vila de Arcade para esta celebración, xa que foron os pioneiros no consumo, comercialización e exportación deste molusco, non só a outras partes de España, senon tamén de Europa. A idea nace coa intención de potenciar o consumo da ostra, xa que ten un importante papel na economía da vila, e desta forma proxectar a imaxe de Arcade como punto de referencia na producción e comercialización da mesma. Así, ostricultores, hosteleiros e comerciantes colaboran co Concello para a celebración da festa, que hoxe está considerada como unha das grandes da gastronomía galega. Non é unha casualidade que se escollera o primeiro fin de semana de abril como data para a celebración, xa que en esta época é cando a ostra está nas mellores condicións biolóxicas para a súa degustación. Xunto co atractivo que xa ten a ostra, únese nestes días de festa outros actos musicais, culturais, teatrais, etc… que fan que Arcade rebose de animación e alegría. Tampouco falla o pregón, que cada ano pola mañá inicia as festas.

Esta tradición gastronómica do cultivo da ostra data xa do tempo dos romanos. Por Arcade pasaba a Vía Romana que procedente de Redondela, ía a Pontevedra e Santiago. Moitos eran os que se detiñan a degustar as ostras. Fai moitos séculos, preparábanse as ostras fritas, que se facían en escabeche e enviábanse en pequenos barrís de madeira á corte madrileña; de apreciado consumo para Austrias e Borbóns.Aínda que hoxe en día, o máis común é comelas ó natural con limón.

Tamén se lle atribúe un valor afrodisíaco e dise que con elas Casanova recuperábase dos excesos amorosos. Os gregos comían polvo de cuncha de ostra en momentos de decadencia sexual, e en Atenas votaban escribindo na cuncha do molusco o nome do político que querían apartar do goberno, e o máis votado era condeado ó ostracismo (100 anos de desterro).

A maioría de ostras cultivadas en Galicia corresponden coa variedade plana (ostrea edulis), a máis común ou europea que tamén se atopa nas costas atlánticas, dende Noruega ata o sur de Marruecos, e nas costas mediterráneas, dende Gibraltar e a Costa Azul francesa ata o mar Negro. Aparte desta variedade, nos últimos anos xeneralizouse a ostra cóncava (crassostrea), e entre as desta especie, a xaponesa, de apariencia arrugada e tamaño máis grande. En menor medida tamén se introduciu a veciña ostra portuguesa u ostión, de valvas máis grandes e forma alargada e estreita, asi como ostras de orixe grego e turco. A variedade belon, procedente da poboación bretona Riec-sur-Belon, é considerada a de maior calidade e se clasifica según o seu peso.

Cada vez hai menos bancos naturais de ostras nos fondos das rías galegas. O habitual é que hoxe se cultiven en viveiros aproveitando as bateas ou plataformas de cultivo. As ostras inmaduras, tamén chamadas “sementes de ostras”, colócanse en cestos redondos, unhas enriba doutras, e se sumerxen na auga ata a súa recolleita, unha operación que necesita en total de dous a tres anos de espera ata que a ostra adulta alcanza o tamaño comercial.

Téñense que mercar sempre pechadas, xa que é un indicativo da súa frescura. Unha vez adquiridas o correcto é colocalas coa parte da cuncha cóncava apoiada na bandexa ou recipiente ata o momento de abrilas para que non perdan auga. É recomendable ademáis, rodealas cun trapo húmido e mantelas nunha temperatura entre 2 e 8 grados, por exemplo, no caixón das verduras do frigorífico. O interior da ostra debe estar cuberto de auga e é preciso descartar as que estén secas.

No momento de consumilas hai que abrilas cun coitelo especial corto e ancho.
Recoméndase abrilas polo lateral, e ainda que os expertos recomendan comelas crúas para que non perdan sabor, é habitual botarlles unhas gotas de limón.

Receitas con Ostras

Empanada de Ostras de Masa Follada (ao estilo “Avenida”).

Ración para dez persoas.

Ingredientes: 100 ostras, 1 Kg de fariña, 4 cebolas, 1 pemento vermello, 1pemento verde, 1 tomate, 2 ovos, 500 gr. de mantequilla, 1/2 vaso de aceite, 750 ml. de auga  e sal.

Preparación do recheo: bótase o aceite nunha tixola, engádese a cebola, pementos, tomate pelado e un chorro de coñac.

Realización da masa: misturar a fariña coa auga e o sal, engadir a manteiga e darlle 7 voltas, 3 á dereita e 4 ó revés. Unha vez que se ten a masa preparada estírase nun molde a cantidade necesaria, aproveitando a que sobre para facer a tapa, engádese o recheo e colócanse as ostras sen cociñar.

Tápase a empanada coa masa sobrante e a continuación empregamos un pincel para barnizala cos ovos batidos.

Cocción: quéntase o forno a 220 grados, cando esté quente, deixase cocer  a empanada durante 30 minutos.

Receta elaborada por: Restaurante Avenida.

Empanada de Ostras (ao estilo “O Rincón de Arcade”).

Ración para catro persoas.

Ingredientes: 8 pezas de ostras por persoa, 3 cebolas, 1 pemento vermello, 1 pemento verde, 1 tomate, 1 dente de allo, 1 sobre de azafrán, un pouco de sal, 3/4 de kg. de fariña, 50 gr. de levadura, 100 gr. de manteiga, 2 ovos, 1/4 litro de leite, 1/4 litro de auga e 2 cucharadas de aceite.

Para facer a masa: nun recipiente mistúrase o leite, coa auga, a levadura, a manteiga e o sal, todo mormo, bótaselle a fariña e os ovos, amásase e deixase levedar 15 minutos tapada con un pano.

Fondo: ponse nun cazo 1/4 litro de aceite con lámina de allo, deixase dourar e bótaselle a cebola e os pementos, todo picado durante 20 minutos, despois bótaselle a sal, o azafrán, e os tomates tamén picados.

Estiramos a masa e colocamos a metade nunha placa untada con manteiga e ponse enriba o fondo, saltéanse as ostras nunha tixola e bótanselle dentro, tápase coa outra mitade da masa. Péchanse os bordes e pintanse con ovo batido por riba. Métese ao forno uns 20 minutos a 180º.

Receta elaborada por: Restaurante O Rincón de Arcade.

Ostras de Arcade ao Albariño de Vela (Hotel Restaurante Isape).

Ingredientes: 1 ducia de ostras, 1 vaso de Albariño de Vela, 100 gr. de fariña, 1 dl. de aceite de oliva, 1/2 litro de fumé de marisco, 1 caciño de salsa de tomate, 6 rebanadas de tetilla.

Preparación: póchanse as ostras coa bechamel ao punto, engádese o tomate e gratínanse ao forno forte.

Receta elaborada por: Hotel Restaurante Isape.

Ostras Panadeiras (Restaurante Marisquería Arcade).

Preparación: cocer 2 ovos 8 minutos, escurrilos e deixalos enfriar, quitarlle a casca e picalos aparte, limpar e picar o perexil moi fino. Desmigar un pan, nunha tixola dourar o perexil no aceite de oliva virxe xunto coa miga de pan desmiuzada.

Abrir as ostras e quitar os moluscos das cunchas. Quitar as impurezas e volver a colocalos nas cunchas ben lavadas. Poñelas nunha fonte para servir, despois espolvorear con ovo duro picado e de seguido o frito de pan e perexil. Listas para servir.

Receta elaborada por: Restaurante Marisquería Arcade.

Ostras en Escabeche Real (Restaurante Arcadia).

Ingredientes para 5 persoas.

Preparación: 5 ducias de ostras, 4 dentes de allo, 3 guindillas, 3 follas de loureiro, 2 culleradas de pimentón dulce, 1 cullerada de pimenta negra, 1/2 litro de aceite de oliva, 1/2 litro de viño de Rueda branco, 1/2 litro de vinagre, 1/2 litro de auga e unha cullerada pequena de sal. Isto refogado coas ostras.

Tempo de elaboración, sobre 45 minutos aproximadamente.

Receta elaborada por: Restaurante Arcadia.

Ostras con Verduriñas do Mar (Pousada do castelo de Soutomaior).

Ingredientes: 1 ducia de ostras, 100 gr. de salgada de algas wakame, arroz branco, 200 gr. de leituga de mar (alga).

Para a emulsión de perexil: 2 xeos, una poliña de perexil fresco, aceite de oliva virxe extra. Tritúranse todos os ingredientes e engádese aceite como se fose maionesa ata que emulsione.

Preparación: branquear a leituga de mar e triturar cun fumet. Pasar por un coador fino. Ferver o arroz branco neste caldo e engadir sal. Abrir as ostras e separar da cuncha. Colocar unha base de salgada de algas wakame sobre a cuncha e enriba pomos as ostras engadindo un chorriño de limón.

Presentación do prato para 4 persoas: colócanse 3 ostras por prato xunto co arroz como guarnición. Pódese decorar cunha emulsión de perexil.

Receta elaborada por: Pousada do Castelo de Soutomaior.

En Soutomaior, hai moito máis!

Non vos perdades a nosa Axenda Municipal